Praca na freelansie – rozliczenie za efekt czy czas pracy?

Masz dość pracy od 8.00 do 16.00? Nie czujesz się wystarczająco bezpiecznie pracując dla jednego pracodawcy, który może cie zwolnić i w efekcie pozostaniesz bez środków do życia? Chcesz spróbować pracy na własny rachunek, ale nie masz jeszcze pomysłu lub odwagi na to by prowadzić rozbudowaną firmę? Opcją jest freelans – czyli praca tzw. wolnego strzelca. Jak jednak rozliczyć taką pracę? Zarówno pod kątem własnych zarobków jak i obaw ze strony klientów?

Pracując na etacie najczęściej jesteśmy wynagradzani za pracę, którą wykonujemy w określonej jednostce czasowej (np. 8 godzinnego dnia pracy). Mamy wprawdzie premie, niekiedy plany zadań do wykonania (np. plany sprzedażowe), ale w większości przypadków nasza podstawa nie zależy bezpośrednio od tego ile spraw załatwimy w poniedziałek a ile w środę. Pracodawca płaci za nasz czas. W przypadku zadaniowego czasu pracy sprawa wygląda nieco inaczej – pracodawca płaci nam za wykonane zadania, niezależnie od tego ile czasu nam zajęły – jeśli jesteśmy szybcy, mamy więcej czasu dla siebie. Jeśli powolni, pracujemy dłużej. Jeśli pracodawca chce nam dołożyć zadanie, najczęściej musi je dodatkowo wycenić, co nie ma miejsca w przypadku pracy etatowej (o ile tylko zmieścimy się z realizacją w wyznaczonym czasie pracy).

W przypadku pracy na freelansie również – w zależności od tego co robimy i z jakim typem klienta mamy do czynienia możemy rozliczać się za efekt oraz za czas pracy. Jakie plusy i minusy mają obie formy rozliczeń i jak patrzą na nie klienci?

Rozliczenie za efekt pracy (projekt)

Praktycznie w każdym działaniu jakie możemy wykonywać jako wolny strzelec jesteśmy w stanie rozliczać się za efekt naszej pracy. Czy jesteśmy programistą, copywriterem, księgową, przedstawicielem handlowym, doradcą finansowym, stolarzem czy tłumaczem, nasza praca ma określony wynik. Efekt, który możemy wycenić.

Jacy klienci preferują rozliczanie się za efekt pracy?

Najczęściej są to osoby, które wiedzą czego chcą i jaki efekt chcą osiągnąć. Nie chcą ponosić ryzyka związanego z trudną do przewidzenia efektywnością pracy freelancera (czy jest szybki czy wolny, uda mu się zrealizować projekt czy nie). Nie potrzebują stałego kontaktu, nie mają potrzeby ciągłej kontroli współpracownika.

Plusy i minusy rozliczania się za efekt:

Plusy:

• Jasność końcowej stawki uzyskanej za projekt (pozwala planować wydatki i pozysk kolejnych zleceń)
• Możliwość pracy w dowolnych, wybranych godzinach
• Określone zasady współpracy (możliwość renegocjowania stawki w przypadku zmian ze strony klienta)
• Bezpośrednia zależność wynagrodzenia od efektywności pracy (Twój czas wolny zależy od tego jak szybko i dobrze pracujesz)

Minusy:

• Konieczność dokładnego oszacowania czasu pracy nad projektem (by nie okazało się, że nie oszacowaliśmy projektu i pracujemy za grosze)
• Konieczność bardzo dokładnego ustalenia warunków współpracy – stawki za efekt (tego co jest efektem), możliwości wprowadzania zmian i poprawek ze strony klienta, zakresu odpowiedzialności (by nie okazało się, że w ramach projektu bierzemy na siebie coraz więcej zadań lub klient zgłasza niekończącą się litanie poprawek i w efekcie również zaczynamy pracować za grosze).
• Tolerancja na to, że jeden projekt może kosztować więcej czasu a inny mniej mimo iż stawki za oba projekty ustaliliśmy na takim samym poziomie (taka sytuacja ma miejsce wtedy, kiedy współpracuje się z klientem długoterminowo w ramach podobnych usług – np. tworzy layouty www na zlecenie czy rozlicza usługi księgowe).

Co musisz wiedzieć, by móc rozliczyć się za efekt?

• Jaki będzie koszt ewentualnych materiałów
• Ile mniej więcej czasu będziesz musiał poświęcić na realizację projektu
• Jaki dokładnie efekt klient chce osiągnąć (by nie rozminąć się w oczekiwaniach i nie musieć kilkakrotnie wykonywać tej samej pracy)

Rozliczanie za czas pracy

Jacy klienci preferują rozliczanie się z freelancerem za czas pracy?

Najczęściej są to klienci, którzy sami rozliczają się ze swoimi klientami w ten sposób lub dopiero wchodzą na drogę pracy z freelancerem i obawiają się tego, że przepłaca za projekt, a sami nie potrafią oszacować czasu pracy potrzebnego do jego realizacji. Często są to osoby z dużą potrzebą kontroli, które chcą „wynająć” pracownika w określonych godzinach czy interwałach czasowych. Tą formę preferują też osoby, którym zależy na stałym wsparciu lub doradztwie, które nie chcą marnować czasu na ciągłe ustalanie stawek.

Plusy i minusy rozliczania się za czas pracy:

Plusy:

• Wszelkie zmiany, poprawki, dodatkowe zadania od klienta nie wymagają wykonywania kolejnych wycen i negocjacji – kiedy zwiększeniu ulega długość czasu realizacji projektu, automatycznie zwiększa się cena projektu
• Możliwość współpracy z klientem w sytuacji w której czas za jaki efekt zostanie osiągnięty jest niemożliwy do przewidzenia, a nakład pracy ze strony freelancera istnieje (np. praca psychoterapeuty, coaching, doradztwo biznesowe)
• Możliwość współpracy w sytuacji, kiedy efekt pracy nie jest jednoznaczny i łatwy do określenia / opisania (np. usługi doradcze)
• Dobra metoda rozliczeń w sytuacji w której efekt może zostać osiągnięty w bardzo różnych jednostkach czasowych
• Efektywny system rozliczeń tam, gdzie efekt pracy nie zależy od efektywności pracy freelancer (kiedy nie ma możliwości przyspieszenia ukończenia projektu bardziej wytężoną i sprawną pracą)

Minusy:

• Konieczność bycia dyspozycyjnym w zakresie oczekiwanym przez klienta (przy takiej formie rozliczenia, klient często chce wiedzieć kiedy freelancer pracuje, móc to kontrolować)
• Możliwe problemy z klientami, którzy negatywnie ocenią efektywność pracy freelancera (zarzut, że daną rzecz można było zrobić szybciej)
• Brak zależności wynagrodzenia od efektywności pracy (stawka godzinowa nie jest uzależniona od tempa pracy ,tak jak w przypadku rozliczania za efekt, gdzie stawka godzinowa = cena projektu/ czas realizacji)
• Konieczność dopasowywania stawki do przewidywanego tempa pracy (bardziej efektywna szybsza praca powinna nieść za sobą wyższą stawkę)

Co musisz wiedzieć, by móc rozliczać się za czas pracy?

• Jaki klient ma stosunek to takiej formy rozliczania, na ile jest w stanie zaufać freelancerowi, którego nie kontroluje bezpośrednio, że czas pracy jest efektywnie wykorzystywany
• Ile mniej więcej czasu zajmie realizacja danego projektu (by móc oszacować całościowy koszt usługi i ustalić z klientem czy stawka mu odpowiada)
• Czy klient oczekuje dyspozycyjności (wyłączności) w określonych godzinach (jeśli tak, koszt usługi powinien wzrosnąć).

Jeśli dopiero wchodzisz na rynek pracy jako freelancer spróbuj pracy w obu modelach rozliczeń wynagrodzenia i sprawdź w którym czujesz się lepiej. Warto też być uważnym na oczekiwania klienta i dobierać formę rozliczenia tak, by klient był zadowolony (ale byśmy my nie byli stratni finansowo).

Warto również dopytać freelancerów działających w naszej branży o sposoby rozliczeń , a nawet o stawki. Psucie rynku poprzez konkurencyjność cenową odbije się w efekcie niekorzystnie na Twoich zarobkach oraz ilości wolnego czasu, którego będzie tym mniej im tańszym freelancerem będziesz (oraz im bardziej niekorzystny dla siebie model rozliczeń wybierzesz).

Jeśli wśród czytelników mamy freelancerów prosimy o komentarze i uwagi.