7 niestandardowych i kontrowersyjnych technik rekrutacyjnych

Najczęstszą metodą selekcji i rekrutacji jest obecnie wywiad, połączony niekiedy z testami wiedzowymi oraz kompetencyjnymi. Coraz większą popularność zyskuje też metoda Assessment Center ośrodek oceny), podczas którego grupa kandydatów sprawdzana jest w zadaniach praktycznych (niekoniecznie powiązanych z przyszłym stanowiskiem), pod kątem swoich umiejętności miękkich.
Zdarzają się jednak sytuacje, w których szef bądź rekruter używa zamiast powyższych metod lub obok nich, bardziej niestandardowych sposobów selekcji. Niezależnie od tego czy są one podbudowane rzeczywistą wiedzą, czy też sposobem który wydaje się nieco kuriozalny, warto wiedzieć, w co mogą kazać nam zagrać rekruterzy bądź szefowie.
Przedstawione poniżej metody, nie są przez nas polecane, lecz są przeglądem tego, z czym można spotkać się na rynku pracy:

1. Dzień próbny

Kandydaci po krótkiej rozmowie wstępnej, zapraszani są na bezpłatny dzień próbny. Potencjalni pracodawcy przedstawiają zaproszenie na dzień próbny, jako możliwość zapoznania się z charakterystyką pracy przez kandydata. W głównej mierze chodzi jednak o sprawdzenie kandydata w działaniu – tego czy da sobie radę, nie wystraszy się, w jaki sposób będzie pracował.
Tą metodę stosują najczęściej firmy sprzedażowe lub obsługowe(gastronomia) w których nie trzeba posiadać wysokich umiejętności wiedzowych, a jedynie wysokie kompetencje interpersonalne. Jest to również metoda charakterystyczna dla firm o wysokim wskaźniku rotacji. Nakład czasu na dokładne testy i badania przy ryzyku, że pracownik rychło odejdzie są mało ekonomiczne.

2. Metody biograficzne

Przy metodach biograficznych stosuje się założenie, że człowiek wyposażony jest w pewne grupy zachowań, czy też cechy, które choć plastyczne, są jego integralnym elementem który stanowi o tym jaki jest. To jak zachowywał się i jak reagował w przeszłości jest dobrym predyktorem tego, jak będzie się zachowywał w przyszłości.
To w jaki sposób i co kandydat mówi o swojej przeszłości i życiu pozwala wyciągnąć wnioski na temat tego jaki jest.
Jednym z przykładowych pytań stosowanych w metodach biograficznych jest prośba o porównanie swojego życia do książki i jej opis. Kandydat ma podać jej tytuł, to jak wygląda, o czym jest a nawet jaką ma objętość. Na podstawie tego, jak kandydat spostrzeże swoje życie w tej metaforze, można na jego temat wyciągnąć wiele ciekawych wniosków.
(Cieniutka książeczka może świadczyć o niskim poczuciu własnej wartości, komiks – o myśleniu niestandardowym, tytuł „Orka na ugorze” – mówi sam za siebie).
Metody biograficzne powinny być stosowane jedynie przez psychologów.

3. Testy ukryte

Jedna z firm rekrutacyjnych w USA, przeprowadziła dość kontrowersyjny sposób poszukiwania młodych talentów wśród absolwentów jednej z uczelni Pod płaszczykiem imprezy organizowanej dla studentów przeprowadzono szereg testów na studentach, którzy niczego się nie spodziewali i nie wiedzieli że podlegają ocenie. Każdy konkurs czy zabawę proponowaną studentom podczas imprezy, obserwował sztab psychologów i rekruterów. Dzięki zdobytym informacjom wyłoniono najlepszych kandydatów, którym zaproponowano udział w dalszych procesach rekrutacyjnych.
Z jednej strony metoda pozwala na zaobserwowanie zachowań w najbardziej naturalnych warunkach, kandydaci nie wiedza bowiem że są obserwowani. Z drugiej jednak, taki sposób rekrutacji wydaje się być bardzo nieetyczny.

4. Wariograf

Pomimo tego iż stosowanie wariografów, czyli urządzeń do badania prawdomówności, do celów rekrutacyjnych jest w Polsce zabronione to niektóre firmy stosują tą metodę. Do kandydata podczas wywiadu rekrutacyjnego podłącza się urządzenie kontrolujące ciśnienie krwi, szybkość pulsu, częstość oddechów, reakcję skórno – galwaniczną i aktywność ruchową. Wypadkowa tych zmian w porównaniu do naszych standardowych reakcji świadczy o tym czy ktoś kłamie czy nie.
Dzięki zastosowaniu wariografu zadać można pytania typu:” Czy okradł Pan kiedyś pracodawcę”, lub „ Czy symulował Pan chorobę”. Warto wiedzieć, że możemy odmówić udziału w badaniu wariografem (choć jest to często jednoznaczne z zakończeniem udziału w procesie rekrutacji)

5. Psychografologia

Psychografologia opiera się na analizie próbek odręcznego pisma kandydata. Specjalista w tej dziedzinie, bada sposób pisania kandydata- kształt liter, ich budowę, to czy pismo jest rozciągnięte, pochyłe, nierówne i na tej podstawie próbuje ustalić jakie cechy osobowości oraz emocjonalności ma kandydat. Za pomocą psychografologii można określić nie tylko cechy człowieka, ale również jego aktualny stan psychofizyczny.
Specyficzną odmianą psychografologii jest również tzw. twórczość konferencyjna – czyli rysunki spontaniczne tworzone podczas zebrań czy spotkań.
Psychografologię stosuje się rzadko, są jednak pracodawcy ufający tej metodzie i wykorzystujący ją podczas rekrutacji.

6. Astrologia

Badanie układu planet, dobieranie zespołów pod względem daty urodzin, znaku zodiaków czy kosmogramów nie jest może najpopularniejszą metodą rekrutacji ale raz na czas pojawia się w niektórych firmach. Istnieje nawet taka organizacja jak ISBA, czyli Międzynarodowe Stowarzyszenie Astrologów Biznesu, zajmujących się układaniem horoskopów indywidualnych pracowników oraz całych zespołów w celu określenia ich potencjału dla firmy. Można do takich metod podchodzić sceptycznie, prawda jest jednak taka, że coraz więcej organizacji korzysta z takich metod, a w niektórych kulturach (jak na przykład Bliski Wschód) radzenie się astrologa przy podejmowaniu decyzji biznesowych jest dość popularne.
Zdarzają się firmy zatrudniające pracowników na podstawie wróżenia z układu planet i analizy horoskopu kandydata. Jakkolwiek może się to wydawać mało naukową metodą, trzeba być przygotowanym, że i z taką metodą możemy się spotkać podczas rekrutacji. Od nas już zależy czy poddamy się takiemu testowi.

7. Wróżby

Można nie wierzyć w istnienie sił nadprzyrodzonych, przeznaczenia czy wróżb. Są jednak osoby, które do tego typu informacji przywiązują duże znaczenia i bywa tak, że osoby te posiadają własne firmy i rekrutują pracowników. W ramach rekrutacji może się więc zdarzyć że pracodawca zechce postawić nam Tarota, lub zaprosić na spotkanie chiromantkę. Jeśli kandydat jest racjonalistą i obca jest mu wiara w magię czy przepowiadanie przyszłości, powinien zrezygnować z udziału w procesie rekrutacji – i tak nie dogada się z szefem. Niemniej jednak okazuje się że spora część społeczeństwa wierzy w możliwość przepowiadania przyszłości – świadczy o tym choćby popularność czasopism poświęconych tej tematyce czy programów telewizyjnych.