Wczasy pod gruszą a świadczenia urlopowe

21 lipca, 2013

W niektórych firmach, pracownikom wypłacane są dodatkowe pieniądze na urlop, za tzw. „wczasy pod gruszą”. Komu przysługują i jak należy się o nie starać? Czy świadczenia urlopowe są tożsame z wczasami pod gruszą?

Wczasy pod gruszą finansowane są z zakładowego Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Istnieje on w firmach, które zatrudniają przynajmniej 20 pracowników (i nie zrezygnowano z jego utworzenia – wyjątek stanowią pracodawcy prowadzący działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, którzy nie mogą zrezygnować z tworzenia Funduszu). Warto przy tym pamiętać, że owych przynajmniej 20 pracowników w firmie, musi być pracownikami zatrudnionymi w oparciu o umowę o pracę (zatem jeśli w firmie pracuje w sumie 30 osób, ale 15 ma założoną działalność gospodarczą, 5 współpracuje w oparciu o umowę zlecenie, a na umowę o pracę zatrudnionych jest pozostałych 10 osób, to nie ma potrzeby tworzenia Funduszu Świadczeń Socjalnych, mimo iż wydawałoby się, że firma ma wystarczającą ilość pracowników).

Wczasy pod gruszą a świadczenia urlopowe – różnice

W Polsce pracownik może otrzymać dodatkowe środki na urlop z dwóch obszarów – wczasów pod gruszą lub jako świadczenie urlopowe. Choć w praktyce dla nas jako pracowników wszystko sprowadza się do pieniędzy, to oba pojęcia nie są tożsame – są inaczej opodatkowane i inne są zasady ich przyznawania.

Wczasy pod gruszą wypłacane są ze środków zgromadzonych w Funduszu Świadczeń Socjalnych i jako takie nie są opodatkowane do kwoty 380 zł rocznie (art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PDOF). Czyli jeśli pracownik otrzymuje dofinansowanie do wczasów pod gruszą w kwocie 500 zł, to od 380 zł nie jest odprowadzany podatek (dopiero od pozostałych 120 zł – czyli pracownik dostanie „na rękę” 478,40 zł, co wynika z obliczenia 550 zł – (500 zł – 380 zł) *18% podatku dochodowego.

W przypadku świadczenia urlopowego, które nie jest wypłacane ze środków ZFŚS podatek odprowadzany jest od całości kwoty (czyli w tym przypadku, pracownik „na rękę” dostałby 500 – (500 *18%) = 410 zł

Wczasy pod gruszą, w odróżnieniu od Świadczenia Urlopowego, nie należą się każdemu pracownikowi danej firmy – wysokość kwoty za wczasy pod gruszą ustalana jest w zależności od dochodów rodziny pracownika. Nie panuje tu zatem zasada „każdemu po równo” – tak jak w przypadku świadczenia urlopowego. Kryterium decydującym są dochody rodziny, zatem każdy pracownik może otrzymać inną wysokość dodatku (lub go wcale nie dostać, jeśli dochody okażą się za wysokie). Dochody rodziny wpisuje się we wniosku o dofinansowanie wczasów pod gruszą, a wysokość otrzymywanej kwoty jest ustalana w regulaminie pracy.

O wczasy pod gruszą należy złożyć – zgodnie z regulaminem w danej firmie – wniosek. W przypadku świadczenia urlopowego nie ma takiej potrzeby – należy się ono obligatoryjnie (o ile zostało ustalone w regulaminie wynagradzania w firmie). Dostaje je każdy kto spełni warunki przebywania na urlopie przez 14 dni kalendarzowych naraz. Wysokość świadczenia urlopowego nie może być wyższa niż wysokości odpisu podstawowego na ZFŚS odpowiedniego do rodzaju zatrudnienia pracownika (na podstawie art. 3 ust. 4 ustawy o)ZFŚS. Wysokość odpisu podstawowego, o którym mowa w ustawie wynosi na jednego zatrudnionego 37,5% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w 2010 roku – czyli w tym roku jest to 1093,93 zł. (w przypadku osób niepełnosprawnych lub pracujących w ciężkich warunkach wysokość kwoty się zwiększa).

Wysokość świadczenia urlopowego zależy od wymiaru czasu pracy (zatrudnieni w niepełnym wymiarze otrzymają odpowiednio mniej), a kwota może zostać dowolnie ustalana przez pracodawcę, choć są tu pewne zasady:

Zatem w praktyce, pracodawca może ustalić warunki finansowe jak chce, przy czym zmieniają się dla niego koszty tego świadczenia w zależności od jego kwoty (dlatego też pracodawcy najczęściej nie przekraczają kwoty odpisu podstawowego). Dokładne wysokości świadczenia powinny być opisane w regulaminie wynagradzania, do którego każdy pracownik ma wgląd.

Wczasy pod gruszą a świadczenia urlopowe – podobieństwa

Jeśli w danej firmie pracownicy mogą uzyskać dofinansowanie do wczasów pod gruszą (lub świadczenia urlopowego) to należy się ono tylko wtedy, kiedy pracownik przebywa na urlopie przez kolejnych 14 dni kalendarzowych (10 dni roboczych, chyba że w trakcie są jakieś święta – wtedy może urlopu być mniej, ale dni kalendarzowych musi być 14).

Obie formy dopłaty do urlopu pracownika są zależne od tego, czy taka opcja jest w ogóle uwzględniona w regulaminie pracy firmy – zatem może okazać się, że żadna forma nam nie przysługuje, bo np. w firmie nie istnieje Fundusz Świadczeń Socjalnych lub też środki z tego funduszu są przeznaczone na inne cele (np. dofinansowania do dostępu do obiektów sportowych).

Podsumowując – kilka najczęstszych pytań o świadczenia urlopowe i wczasy pod gruszą:

W moim zakładzie pracy nie ma żadnych świadczeń urlopowych. Dlaczego?

Bo to od pracodawcy zależy czy takie dodatki dla pracownika ustali czy nie.

Koleżanka dostała dofinansowanie na wczasy pod gruszą, a ja nie – dlaczego?

Być może nie złożyłeś wniosku o dofinansowanie (jest konieczny) lub masz za wysokie dochody

W poprzedniej pracy nie trzeba było składać wniosku, a w nowej trzeba – dlaczego?

Najwyraźniej w poprzedniej pracy, wypłacane było świadczenie urlopowe (obligatoryjne dla każdego na mocy regulaminu wynagradzania). W nowej, nie ma świadczeń urlopowych tylko są wczasy pod gruszą.

Jestem zatrudniona w oparciu o umowę – zlecenie. Czy przysługują mi wczasy pod gruszą?

Niestety nie – przysługują one jedynie osobom zatrudnionym na umowę o pracę (i oczywiście, jeśli w danej firmie wczasy pod gruszą funkcjonują).

W firmie męża dostają dodatek mimo iż jest tylko 5 pracowników, dlaczego?

Pracodawca może ustalić dowolne bonusy dla pracowników – jeśli wypłaca pracownikom dodatek na okoliczność urlopu i nie jest to na mocy ZFŚS to musi od tego odprowadzić podatek i składki na ZUS – w efekcie kwota na rękę jest mniejsza niż byłaby w firmie prowadzącej ZFŚS.

Zaplanowałam urlop na 14 dni kalendarzowych, ale się rozchorowałam w trakcie – czy muszę zwrócić świadczenie urlopowe?

Na szczęście nie – mimo tego iż urlop nie został wykorzystany w ciągłych 14 dniach, to odbyło się to nie z winy pracownika, zatem nie ma konieczności zwrotu świadczenia.

Nie wykorzystam urlopu w trybie ciągłym 14 dni w tym roku, czy mogę przenieść świadczenie urlopowe na kolejny?

Niestety nie – świadczenia urlopowe obowiązują w danym roku kalendarzowym. Nie wykorzystane – przepadają.

Pracodawca nie wypłacił mi wczasów pod gruszą przed urlopem – czy miał do tego prawo?

Ustawa o ZFŚŚ mówi o tym,że pracodawca powinien wypłacić dofinansowanie najpóźniej dzień przed planowanym urlopem. Powinien, ale nie musi. Musi jednak to zrobić w roku kalendarzowym, w którym pracownik był na urlopie.

Pracuję jako nauczyciel – czy dostanę dofinansowanie?

Dopłaty do urlopów dla nauczycieli reguluje Karta Nauczyciela. Świadczenie urlopowe (zwane niekiedy czternastą pensją) wypłacane jest nauczycielom z odpisu na ZFŚS i w 2013 roku wynosi maksymalną kwotę składki czyli 1093,93 zł

Pracodawca kazał mi przedłożyć fakturę za hotel bym mogła uzyskać świadczenie urlopowe – czy miał do tego prawo?

W zasadzie tak – świadczenie urlopowe jest przeznaczone na finansowanie wypoczynku a nie np. sprzętu AGD – pracodawca może zatem poprosić o udokumentowanie tego, że rzeczywiście byliśmy na urlopie.

Zapraszamy do kolejnych pytań dotyczących wczasów pod gruszą oraz świadczeń urlopowych.

Tagi: