7 rzeczy które musisz wiedzieć, zanim pójdziesz na urlop bezpłatny

Bezpłatny urlop, o który pracownik może poprosić pracodawcę pozwala na przerwanie wykonywania pracy dla pracodawcy bez zrywania umowy o pracę. Może być przydatny w sytuacjach, w których mamy alternatywną pracę – np. w formie czasowego kontraktu dla innego pracodawcy lub mamy inne ważne powody, które uniemożliwiają czasowe świadczenie pracy (np. konieczność zaopiekowania się kimś z rodziny przez jakiś czas). Zanim jednak napiszesz wniosek o bezpłatny urlop, warto dokładnie zastanowić się nad tym, co się z taką formą zaprzestania świadczenia pracy wiąże.

1.Zgoda pracodawcy na bezpłatny urlop musi być wyraźna

Udając się na bezpłatny urlop trzeba złożyć stosowny wniosek u pracodawcy. Nie ma on obowiązku wyrażenia zgody na taki urlop (nie musi też motywować swojej odmowy). Jeśli jednak się zgodzi, musisz zadbać o to,by nie było żadnych wątpliwości, że na taki urlop możesz się udać. Jeśli przykładowo pracodawca zgodzi się ustnie a ty nie masz żadnych świadków, którzy by to słyszeli, pracodawca może cię zwolnić dyscyplinarnie za ciężkie naruszenie obowiązków, jeśli przestaniesz przychodzić do pracy. Dlatego zgodę pracodawcy na taki urlop należy otrzymać pisemnie i mieć dowód tego, że pracodawca wyraził na niego zgodę.

2.Po 30 dniach tracisz ubezpieczenie zdrowotne

Pracownik na urlopie bezpłatnym nie jest objęty ubezpieczeniem społecznym – nie są za niego odprowadzane składki. Oznacza to, że przez pierwsze 30 dni urlopu bezpłatnego możesz korzystać z opieki medycznej bezpłatnie – potem jednak tracisz do niej prawo. Aby móc się bezpłatnie leczyć, musisz wykupić ubezpieczenie zdrowotne lub zostać zgłoszonym do ubezpieczenia przez członka rodziny który pracuje – np. współmałżonka.

3.Pracodawca może cię odwołać tylko jeśli urlop jest dłuższy niż 3 miesiące

Jeśli w trakcie Twojego urlopu zaistnieją ważne okoliczności – np. pracodawca wygra przetarg i będzie potrzebował cię do jego obsługi – może odwołać cię z urlopu. Jest to możliwe tylko wtedy, kiedy twój urlop bezpłatny jest dłuższy niż 3 miesiące. Informacja o możliwości odwołania z urlopu powinna znaleźć się w oświadczeniu pracodawcy, że wyraża na taki urlop zgodę. W takiej sytuacji jeśli mimo odwołania z urlopu nie stawisz się do pracy, pracodawca ma podstawy by zwolnić cię dyscyplinarnie. Może się też tak zdarzyć, że pracodawca nie przewidział tego, że będzie cię potrzebował w trakcie trwania twojego urlopu i nie dokonał stosownego zapisu w oświadczeniu o zgodzie na urlop. W takiej sytuacji może cię odwołać jedynie za twoją zgodą. Jeśli się nie zgodzisz, nie może cię zwolnić. W sytuacji w której urlop bezpłatny jest krótszy niż 3 miesiące (np. trwa miesiąc) pracodawca nie może cię z urlopu odwołać (chyba, że się na to zgodzisz). Ważne jest też to, że jeśli urlop bezpłatny ma trwać dłużej niż 3 miesiące, pracodawca może odwołać pracownika z urlopu w każdej chwili -nawet po pierwszym tygodniu jego trwania.

Przykład:

Na urlop bezpłatny poszedłeś 1 marca 2014. Ma on trwać do 31 sierpnia 2014 roku. Pracodawca zdobył kontrakt w którym potrzebuje Twojej pomocy i chce odwołać ci z urlopu z dniem 14 kwietnia. Jeśli w zgodzie na urlop bezpłatny zawarł oświadczenie o możliwości odwołania pracownika z urlopu może nakazać ci wrócić do pracy (i zwolnić jeśli odmówisz). Jeśli jednak takiej klauzuli nie ma, to jeśli się nie zgodzisz, odwołanie nie będzie skuteczne.

4.I tak możesz zostać zwolniony z pracy

Urlop bezpłatny chroni pracownika co do zasady przez zwolnieniem z pracy. Mimo tego, art. 411 Kodeksu Pracy przewiduje możliwość zwolnienia pracownika przebywającego na urlopie bezpłatnym jeśli zakład pracy ogłosi upadłość lub ulegnie likwidacji. Pracownik może też zostać zwolniony w ramach zwolnień grupowych (przy urlopie dłuższym niż 3 miesiące).

5.Nie przysługuje ci urlop wypoczynkowy

Od urlopu nie ma urlopu – innymi słowy, w czasie w jakim jesteś na urlopie bezpłatnym nie nabywasz prawa do urlopu wypoczynkowego. Wymiar Twojego urlopu wynikający z umowy o pracę zostanie obniżony o 1/12 za każdy miesiąc, w którym przebywasz na urlopie bezpłatnym. Czyli jeśli na urlop bezpłatny poszedłeś 1 marca 2014 roku i będzie on trwał 6 miesięcy (do 31 sierpnia 2014 roku). To w 2014 roku będzie przysługiwać ci jedynie połowa wymiaru urlopu. Jeśli urlop bezpłatny trwa mniej niż miesiąc, to nie ma wpływu na wymiar urlopu wypoczynkowego.

6.Nie przysługuje zasiłek dla bezrobotnych

Za czas przebywania na urlopie bezpłatnym nie pobierasz wynagrodzenia od pracodawcy. Nie masz też prawa do premii regulaminowych. To dość logiczne – w końcu nie pracujesz. Pamiętaj jednak, że nadal jesteś osobą zatrudnioną. Nie możesz zatem starać się o zasiłek dla bezrobotnych. Pozostajesz zatem bez jakichkolwiek środków do życia (oczywiście, jeśli urlop wziąłeś po to, by pracować dla innego pracodawcy, to zarabiasz pieniądze w drugiej firmie).

7.Możesz nie móc wrócić z urlopu wcześniej

Jeśli okaże się, że sprawy na które potrzebowałeś urlopu bezpłatnego załatwisz wcześniej, możesz wystąpić z wnioskiem do pracodawcy o przywrócenie do pracy (i skrócenie okresu urlopu bezpłatnego). Pracodawca musi jednak na taką sytuacji wyrazić zgodę. Innymi słowy mówiąc, jeśli wziąłeś urlop na 6 miesięcy, a chcesz wrócić po 4, pracodawca zaś zatrudnił na ten czas osobę na zastępstwo (lub po prostu rozdzielił Twoje obowiązki pomiędzy innych pracowników) i nie chce byś wracał wcześniej, to nie musi się na powrót zgadzać.