Okres wypowiedzenia przy wypowiadaniu pracodawcy umowy

Rozstanie się z firmą wiąże się z koniecznością złożenia wypowiedzenia. Choć teoretycznie przepisy w tej materii są jasne i proste, wiele osób nie wie jak obliczyć okres wypowiedzenia, lub co zrobić w sytuacji w której mamy podpisaną umowę cywilno – prawna. Rozpatrzmy zatem możliwości.

Twój okres wypowiedzenia zależy od rodzaju podpisanej przez Ciebie umowy, stażu pracy u pracodawcy i charakteru wykonywanej pracy. Może być też zależny od tego, jaki rodzaj zerwania umowy wybierzesz – czy zdecydujesz się na wypowiedzenie umowy pracodawcy czy też dojdziecie do porozumienia i umowę rozwiążesz na mocy porozumienia stron.

Porozumienie stron:

Taka forma rozstania się z pracodawcą daje największe możliwości manipulowania okresem wypowiedzenia. Obie strony ustalają bowiem okres wypowiedzenia tak, by obie były zadowolone. Nie jest to zależne od czasu trwania umowy. Teoretycznie więc można nawet rozwiązać umowę na mocy porozumienia stron z dnia na dzień. Na tą formę rozwiązania umowy o pracę warto uważać kiedy to nie my, lecz nam wypowiadana jest umowa. Jej podpisanie nie tylko może skrócić okres wypowiedzenia i pozbawić nas należnych nam dodatkowych dni na szukanie pracy (które przysługują, jeśli mamy trzymiesięczny okres wypowiedzenia i to pracodawca wypowiada nam umowę), ale również ogranicza nasze prawo do zasiłku. Na porozumienie stron możesz się nie zgodzić, jeśli warunki tego porozumienia cię nie satysfakcjonują.

Wypowiedzenie umowy pracodawcy

Umowy na czas określony

Umowa na czas określony teoretycznie nie powinna mieć możliwości wypowiedzenia. W praktyce jednak ma. Art 33 KP mówi o tym, że jeśli umowa zawarta została na czas dłuższy niż 6 miesięcy można wypowiedzieć ją z dwutygodniowym wypowiedzeniem.

Bywa też tak, że pracodawcy zawierają umowę na czas określony (np. 5 lat) i w umowie o prace formułują zapis o dłuższym okresie wypowiedzenia (np. 3 miesięcznym) – co wtedy? Jeśli pracownik chciałby ten okres skrócić do 2 tygodni może to zrobić, ale musi wtedy móc udowodnić, że dłuższy okres wypowiedzenia był mniej korzystny dla niego już w chwili zawierania umowy o pracę. (Art 18 § 1 K.P mówi, że postanowienia umowy o prace nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż postanowienia Kodeksu Pracy). W takiej sytuacji najlepiej więc dojść z pracodawcą do porozumienia i rozwiązać umowę na mocy porozumienia stron – jeśli to się nie uda, musimy liczyć się z tym, że pracodawca zwróci się do sądu pracy i to po naszej stronie pozostanie udowodnienie tego, że warunki umowy (czyli 3 miesięczne wypowiedzenie) są dla nas mniej korzystne. W praktyce powołać można się na wyższe wynagrodzenie lub bardziej odpowiadające kwalifikacjom stanowisko u nowego pracodawcy – grunt, że musimy móc to udowodnić.

Szczególna formą umowy na czas określony jest umowa na zastępstwo – okres wypowiedzenia wynosi tu 3 dni.

Umowa na okres próbny również ma szczególne właściwości. Można rozwiązać (Art 30§2 KP) ją w ciągu 3 dni (jeśli umowa zawarta jest na maksymalnie 2 tygodnie), 1 tygodnia (od dwóch tygodni do 3 miesięcy), 2 tygodni jeśli została zawarta na 3 miesiące.

Umowa na czas nieokreślony

Umowa na czas nieokreślony – w tym przypadku okres wypowiedzenia może być różny – od dwóch tygodni do 3 miesięcy lub też można dojść do porozumienia i wypowiedzieć umowę z dowolną datą. Dwa tygodnie wypowiedzenia mamy wtedy kiedy pracujemy u pracodawcy krócej niż 6 miesięcy. 1 miesiąc wypowiedzenia, kiedy pracujemy dłużej niż 6 miesięcy, ale krócej niż 3 lata. 3 miesiące, kiedy pracujemy dłużej niż 3 lata (Wyjątkiem jest sytuacja w której pracownik piastuje stanowisko związane z odpowiedzialnością finansową za powierzone mienie – na mocy art 36 §5 wydłuża się okres wypowiedzenia – miesiąc przy pracy krótszej niż 6 miesięcy i 3 miesiące przy pracy dłuższej niż 6 miesięcy). Do okresu zatrudnienia liczy się całość czasu spędzonego u danego pracodawcy (Art 36 §1) (czyli jeśli najpierw pracowałeś na 3 miesięczny okres próbny, potem rok na umowę na czas określony, a teraz masz umowę na czas nieokreślony od miesiąca, to twój okres wypowiedzenia i tak wynosi miesiąc a nie dwa tygodnie).

Wypowiedzenie umów cywilno – prawnych

Największe problemy sprawiają umowy cywilno – prawne czyli umowy o dzieło i zlecenie. Przede wszystkim pamiętajmy, że tu zasady kodeksu pracy nie mają zastosowania – liczą się przepisy kodeksu cywilnego.

W przypadku umów cywilno prawnych nie mówi się o wypowiedzeniu, lecz o rozwiązaniu umowy.

Umowa zlecenie może być rozwiązana w zasadzie od ręki. (Art. 746 Kodeksu Cywilnego). Mimo jednak możliwości rozwiązania umowy z dnia na dzień, zawsze ciąży na nas konieczność naprawienia szkody powstałej w związku z tym (chyba, że rozwiązujemy umowę, bo zmienimy miejsce zamieszkania) dlatego warto po prostu porozmawiać z pracodawcą i ustalić satysfakcjonujący obie strony dalszy okres wspólnej pracy przeznaczonej na „pozamykanie spraw”.

Umowa o dzieło zawierana jest na wykonanie dzieła, zatem nie powinna mieć wyszczególnionego terminu trwania – jedynie datę końcową oddania dzieła. Teoretycznie więc nie trzeba jej zrywać – dzieło wykonać można w wolnym czasie. Bywa jednak też tak, że umowa o dzieło jest zawierana z pracownikiem po to, by pracodawca mógł ominąć przepisy i nie płacić ZUS, oraz mieć niższy podatek . Jeśli twój pracodawca próbuje w ten sposób ominąć przepisy i tak naprawdę pracujesz jak każdy zatrudniony na umowę o pracę (czyli musisz być w biurze na pełen etat) – musisz dogadać się z szefem co do okresu wypowiedzenia. W tej sytuacji Ty masz asa w rękawie – pracodawca nie ma bowiem prawa podpisywać umowy o dzieło po to, by uniknąć opodatkowania i ZUS – grozi za to kara. Jeśli więc zacznie robić problemy z rozwiązaniem umowy wystarczy uświadomić mu fakt, iż podpisana umowa jest niezgodna z prawem.

Kiedy można zerwać umowę „od reki”?

Oczywiście, zawsze można wypowiedzieć umowę na zasadzie porozumienia stron – aby to jednak zrobić, trzeba dogadać się z pracodawcą, zatem jeśli nie mamy pewności, czy szef pójdzie nam na rękę, lepiej dokładnie wiedzieć jaki mamy okres wypowiedzenia.

Można też rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia- pracownik może to zrobić jednak jedynie w ściśle określonych przypadkach (art 55 KP):

• jeżeli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ wykonywanej pracy na zdrowie pracownika (a pracodawca nie przeniesie pracownika do innej pracy we wskazanym na zaświadczeniu terminie)
• oraz gdy pracodawca dopuści się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika (wtedy jednak i tak pracodawcy pozostaje płatność za okres wypowiedzenia – niezależnie od rodzaju umowy o pracę).