Jak uciec przed etatem?

Wizja wstawania codziennie o 6.30 i pracy w sztywno określonych ramach cię zniechęca? Masz poczucie, że nie do końca dogadujesz się z szefostwem? Wizja imprez firmowych i dorocznych składek na prezenty nie bardzo cię pociąga? Chcesz być panem swojego czasu i móc podróżować? W takim razie być może lepszym wyborem niż praca na etacie, będzie dla ciebie praca freelancera?

Popularność freelancingu

Coraz więcej osób decyduje się na dość nietypową formę kariery zawodowej, jaką jest bycie wolnym strzelcem. Taka osoba nie jest związana z jednym pracodawcą, tylko wykonuje zlecenia dla różnych podmiotów. Ilość freelancerów zarówno w Europie jak i na świecie rośnie. Jest to związane zarówno z większymi możliwościami komunikacyjnymi jakie mamy obecnie (czyli możliwością pracy przez internet, komunikacji na duże odległości w czasie rzeczywistym), jak i specyfiką dynamicznego rynku pracy – coraz więcej pracodawców, zamiast zatrudniać pracownika na etat, woli zatrudnić freelancera do określonego projektu. Zwłaszcza, jeśli nie ma pracy dla takiej osoby na cały etat lub potrzebuje specjalisty tylko na chwilę. Nawiązywanie współpracy z freelancerami to dla firm również sposób na zapobieganie utraty środków w przypadku mniejszej ilości zleceń. Freelancerowi po prostu nie przekaże się kolejnego zadania, a pracownika trzeba by było zwolnić lub utrzymywać nieefektywny etat.

W jakich obszarach można zostać freelancerem?

Okazuje się, że prawie we wszystkich. Najpopularniejsze obszary pracy, w których pracuje największa ilość freelancerów to oczywiście IT, grafika, szkolenia  (trenerzy, coache), doradztwo finansowe. Coraz więcej freelancerów pojawia się w usługach marketingowych i PR, branży urody i zdrowia (trenerzy personalni, wizażyści), wszelkiej maści doradztwie (od strategii biznesowych po HR), księgowości a nawet sprzedaży (w ramach której freelancer sprzedaje usługi kilku firm za odpowiednie prowizje).

Freelancer – specjalista czy najemnik?

Decydując się na pracę freelancera, warto wziąć pod uwagę to, że tylko nieliczni freelancerzy traktowani są jako eksperci i specjaliści. Większość to najemnicy „od czarnej roboty”, którzy wprawdzie często zarabiają więcej od kolegów na etatach, ale przez firmy nie zawsze są tratowani równie dobrze. Dlatego z pracą freelancera wiąże się nieustanna praca nad własnym nazwiskiem i wizerunkiem. Z ankiety przeprowadzonej niedawno przez serwis Payoneer na ponad 23.000 freelancerów z całego świata wynika, ze typowy wolny strzelec to mężczyzna (78%) w wieku 20-40 lat (85%), który pracuje około 36 godzin tygodniowo obsługując średnio 3 projekty. Średnia stawka za godzinę to 20$ (pamiętajmy jednak, że to uśrednione wyniki z całego świata i dla wszystkich branż).

Gdzie szukać pracy jako freelancer i jak się do tego zabrać?

Przede wszystkim, trzeba określić swoją specjalizację. Lepiej nie zaczynać bycia freelancerem od zera – nie będziesz mieć co pokazać pierwszemu klientowi jako dowód doświadczenia. Oczywiście, portfolio freelancera mogą stanowić również projekty robione „do szuflady”, ale muszą być wystarczająco dobre, by klient uwierzył w kompetencje osoby, której chce powierzyć projekt.

Gdzie freelancerzy szukają pracy? Według badania Payoneer liderem jest Facebook (38%), Google Plus (17%), Twitter (12%) – a więc sieci społecznościowe. Coraz więcej ofert dla wolnych strzelców pojawia się w serwisach ogłoszeniowych – takich jak infopraca.pl. Poza tym istnieją specjalne portale pracy dla freelancerów. Innym rozwiązaniem są znajomości własne i networking oraz bezpośrednie zgłaszanie się do firm.

Na co być gotowym decydując się na bycie freelancerem?

Praca projektowa

Praca freelancera to prawie zawsze praca projektowa. Niektóre projekty mogą oczywiście trwać latami, ale w większości przypadków, niezależnie od tego co robisz, masz z daną firmą czy klientem kontakt jedynie w ramach danego zlecenia. Dla wielu osób to plus. Niektórzy jednak odczuwają jako minus to, że nie są w stanie się zaangażować w dłuższy proces i nie stanowią części jakiegoś większego zespołu. Zastanów się zatem jaka forma pracy najbardziej ci odpowiada.

Brak świadczeń pracowniczych

Brak płatnego urlopu, chorobowego czy nawet stażu pracy, może na pierwszy rzut oka wydawać się małym problemem. Do momentu kiedy uświadomisz sobie, że w święto państwowe, twoi znajomi mają wolne i dostają za to pieniądze a ty musisz pracować. Pamiętaj zatem , by tak ustalać stawki za Twoją pracę, by pokryły ryzyko ewentualnej choroby i pozwoliły ci na odpoczynek. Inaczej przestaniesz być efektywny i stracisz klientów. Nie zapomnij również o emeryturze, na którą musisz odkładać sam.

Konieczność automotywacji

Freelancer może wstać, o której chce. Pracować kiedy chce. Oczywiście, również ma terminy, których powinien przestrzegać, ale sam zarządza własnym czasem. Ma to plusy i minusy. Minusem jest konieczność automotywacji i samodzielnej organizacji dnia pracy. Jeśli nie jesteś w stanie zmusić się do tego, by pracować i często zdarza ci się odkładać wszystko na ostatnią chwilę bądź przedkładać ulubiony serial nad pracę, to lepiej wybierz pracę na etacie, która zmusi cię do tego, byś w określonych godzinach po prostu był w biurze.

Samotność

Jeśli twoja praca freelancera będzie odbywać się przed komputerem (nie każda taka jest), nastaw się na sporą dozę samotności. Jeśli masz rodzinę, to jest to mały  problem, ale jeśli mieszkasz sam, koniecznie znajdź sobie jakieś miejsce (np. biuro coworkingowe), gdzie będziesz mógł spotykać innych ludzi. W przeciwnym razie alienacja może doprowadzić do stanów depresyjnych. Proces ten zaczyna się dość niepostrzeżenie i trwa dość długo, ale jeśli przegapisz moment, w którym samotność zacznie ci doskwierać, będzie ci znacznie trudniej zapanować nad obniżonym nastrojem.

Konieczność bycia sprzedawcą

Nie lubisz sprzedaży? To porzuć marzenia o byciu freelancerem. W tej formie – niezależnie od tego co robisz – musisz zawsze być również sprzedawcą. Wprawdzie sprzedajesz siebie i swoje usługi, w które wierzysz (jest to zatem nieco łatwiejsza sprzedaż niż np. plany taryfowe w telefonii komórkowej), ale mimo wszystko musisz umieć sprzedawać i mieć gotowość na to, by na każdym kroku podejmować biznesowe kontakty. I nie zgadzać się na kiepskie kontrakty. 

Każdy klient jest Twoim szefem

Oczywiście działa to nieco inaczej – zawsze możesz zrezygnować ze zlecenia (i zarobku) i wybierać klientów, z którymi chcesz pracować. Niemniej jednak, pamiętaj o tym, że Klient tak jak szef – będzie wymagał.

Brak płynności finansowej

Części freelancerów udaje się osiągnąć taką renomę i mieć na tyle dużo zleceń, że nie muszą się martwić o problemy z gotówką. Zanim jednak osiągniesz ten poziom, czeka cię kilka miesięcy (lub lat), bez płynności finansowej. Pamiętaj również o tym, że rynek się zmienia i popyt na twoje usługi może spaść. W przypadku freelancera bywa również i tak, że na wynagrodzenie przyjdzie ci poczekać nieco dłużej niż miesiąc. Musisz być na to gotowy i umieć tak zarządzać finansami, by nie przeszkadzało ci to w codziennym życiu. Pamiętaj również, że szukanie klientów też zajmuje czas – zatem określ stawkę godzinową tak, by zmieścić w ciągu dnia jeszcze czas na poszukiwanie zleceń!