Odwołanie z urlopu – co mi się należy?

Sytuacja odwołania pracownika z urlopu zdarza się niezwykle rzadko, niemniej jednak, wyjeżdżając na urlop warto wiedzieć, co należy się pracownikowi w razie gdyby okazało się, że pracodawca go z urlopu odwołuje.

Według kodeksu pracy, pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko w sytuacji, w której obecność pracownika w zakładzie pracy jest konieczna, a konieczność ta pojawiła się dopiero po rozpoczęciu urlopu i nie była możliwa do przewidzenia przed jego rozpoczęciem. (art 167 §1). Kodeks Pracy mówi też o tym (w §2), że pracownikowi należy się zwrot kosztów pozostający w bezpośrednim związku z odwołaniem go z urlopu. Co to właściwie znaczy?

Otóż Kodeks Pracy nie precyzuje tego wyraźnie, jednak praktyka rozstrzygnięć takich sytuacji mówi o tym, że pracownik ma prawo domagać się odszkodowania wtedy, kiedy poniósł koszty związane z podróżą do domu, oraz koszty związane z już poniesionymi, a niemożliwymi do odzyskania wydatkami (np. wykupem wycieczki fakultatywnej czy opłatą za rezerwację). Teoretycznie zatem wszystko jest jasne – co jednak w sytuacji kiedy na urlop pojechałeś z rodziną?

Otóż, jeśli z pracownikiem wróciła rodzina, to również należy się zwrot kosztów jej powrotu. Tu jednak sytuacja nie jest już tak precyzyjna. Oczywiście, jeśli pojechałeś na urlop z dziećmi wiadomo, że same na wczasach nie zostaną. Jeśli jednak pojechałeś również z żoną, pracodawca może uznać, że przerywanie urlopu Twojej żony i dzieci nie było konieczne. Za „straty moralne” związane z tym, że zrozpaczona Twoją nieobecnością rodzina nie bawiła się na wycieczce dobrze, odszkodowanie nie przysługuje (można się o takie odszkodowanie starać na drodze powództwa cywilnego – wtedy jednak musimy liczyć się z tym, że pracy zbyt długo nie zachowamy, mało który pracodawca będzie chciał bowiem współpracować z pracownikiem, który podał go do sądu).

Warto zatem, dla własnego bezpieczeństwa, jeszcze zanim rozpoczniesz urlop, porozmawiać z pracodawcą i omówić ewentualne warunki odwołania z urlopu – zwłaszcza, jeśli jedziesz na niego z całą rodziną. Warto pamiętać też o tym, aby zachować wszelkie paragony i wydatki poniesione na urlop (np. kwity za benzynę) bez nich bowiem nie będzie możliwe uzyskanie zwrotu kosztów.

Pamiętajmy też, że brak powrotu z urlopu w sytuacji odwołania z niego pracownika, może zostać przez pracodawcę potraktowany jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, co kwalifikuje pracownika do zwolnienia. Jeśli więc obawiasz się odwołania z urlopu, najbezpieczniej jest, nie odbierać komórki i nie podawać pracodawcy adresu pod którym spędzasz urlop (wyjątkiem będzie tu sytuacja, w której regulamin pracy dopuszcza konieczność pozostawania w kontakcie telefonicznym z pracodawcą – są to jednak wewnętrzne przepisy zakładowe i takie zapisy zdarzają się rzadko).